„Чиле не е ист како што беше вчера…“ Над 1 милион луѓе излегуваат на улиците во Чиле за да протестираат против претседателот милијардер, марионета на глобалофашистите (звучи познато за нас Македонците?). Масовните протести што го потресуват Чиле најавуваат ново популарно движење кое произлегува од урнатините на скршениот неолиберален систем.

Искрата која го запали пламенот беше 3% зголемување во метрото цената на билетите, но по 12 дена на масовни протести и насилство на улиците во најлошите безредија во Чиле во последните неколку децении, протестот се претвори во национално востание барајќи драматични промени во економскиот и политичкиот систем на земјата.

Досега осумнаесет лица загинаа во насилствата, а 7.000 се уапсени и постојат веродостојни тврдења за злоупотреба на човековите права од страна на безбедносните сили.

Но, ваквите потези не беа доволни за да ги смират протестите, кои се водени од длабоко вкоренетото разочарување од нееднаквоста што остави милиони граѓани во економска беда во Чиле.

1% од населението на Чиле го има 33% од богатството на нацијата (Се прашуваме во Македонија дали е овој процент и повисок), што ја прави најнееднаква земја во групата нации на ОЕЦД.

Многу демонстранти повикуваат на нов устав кој ќе го замени оној напишан во 1980 година за време на владеењето на Августо Пиноче , што создаде правна основа за неолибералниот економски модел со приватизирани пензии, здравство и образование.

Неолиберализмот ја запечати својата контрола врз Чиле во 1980-тите години под режимот на Пиноче. Овој систем промовираше непристојна концентрација на богатството во рацете на мал број луѓе. Нееднаквоста расте, а силно еконмски погодени се и Чилеанците од средната класа, принудувајќи ги да се приклучат на протестите. Тие можат да се видат како чукаат со садови и тави заедно со жителите на најсиромашните квартови на Чиле. Всушност, освен елитата, речиси целото чилеанско општество протестира.

За прв пат, општеството го гледа сопствениот поделен имиџ што се рефлектира и во протестите. Се оцрта јасно „ние“ – сите оние кои заработуваат од својот труд, било да е тоа професионален или неквалификуван – и „тие“ – политичката класа, војската и профитерската класа.

Пополнување на празнината

Благодарение на протестното движење во Чиле, легитимноста на неолибералниот модел на земјата во моментот е срушена – доволно причина да се чувствува надеж.  Со неверојатниот популарен од одзив на улиците, кој ги опфаќа скоро сите сектори на чилеанското општество, има многу причина за оптимизам, но ова отворање, исто така, претставува голем број на сериозни предизвици за чилеанскиот народ.

Овој модел ја изгуби својата контрола, и она што го гледаме е нова популарна свест со широк социјален изглед. За подобро или полошо, ние сме сведоци на раѓање на нов чилеански „народ“, делумно облукуван од неолибералното искуство и она на неговиот претходник во дваесеттиот век, Салвадор Алјенде.

Институционалната политика во Чиле е целосно исфрлена од рамнотежа од протестното движење. Новата лева сила во земјата, Френт Ампелио, се обидува да ги искористи барањата на народот за радикална трансформација, од земја нагоре. Чилеанците се индивидуализираа под неолиберализмот, но парадоксално, оваа индивидуализација исто така поттикна побарувачка за автентична индивидуална автономија – став што не одговара лесно со традиционалното лево на Чиле. Затоа, конзервативните елементи – сектори на Демократскиот независен сојуз (УДИ), Опус Деи и серија популарни политичари исто така ја зедоа иницијативата како одговор на движењето.

Гледаме не само изрази на бес насочени кон бизнис класата и владата. Исто така, гледаме изблици на радост, луѓе што танцуваат и пеат, слават моќ што доаѓа со обединување во заедничка борба. Не е случајно што најеммблематичната фигура на движењето е никој друг, освен чилеанското знаме: таму, во целата своја хетерогеност, се раѓа нов чилеански народ.

In Chile, more than 1 MILLION people took to the streets yesterday to protest the brutal neoliberal capitalist policies of rightwing billionaire oligarch President Piñera

Many people are calling it the largest protest in Chile's history

It's a massive rejection of neoliberalism pic.twitter.com/Kom12Efwo8

— Ben Norton (@BenjaminNorton) October 26, 2019

„Бараме правда, чесност, етичка влада“, рече демонстрантот Франциско Ангиатар во  петокот за АФП. Чилеанскиот сенатор Фелипе Каст на Твитер ги пофали протестите во петокот со поттикнување на одлуката на Пињера. „Мирен ден што ќе остави свој белег на нашата историја“, рече Каст. „Чиле не е ист како што беше вчера“.

Una jornada pacífica que marcará la historia. Chile no es el mismo que era ayer. No lo cambió la política. Es la política la que debe cambiar. #LaMarchaMasGrandeDeChileً pic.twitter.com/znWDRXuI6x

— Felipe Kast (@felipekast) October 25, 2019

Протестите  започнаа  на 15 октомври откако средношколци ги окупираа метро-станиците во Сантијаго во знак на протест за зголемувањето на цените на билетите. Движењето  експлодира оттаму, и демонстрациите брзо се насочија кон целокупниот неолиберален економски систем на земјата и владата на Пињера.

Пињеира, како одговор на протестите, одобри  брутално остри мерки на демонстрантите од страна на воените и полициските сили. Видео од протестите споделени на социјалните медиуми покажаа дека полицијата и војниците напаѓаат невооружени демонстранти.

Поддршка за протестното движење доѓаат од целиот свет. „Народот на Чиле ја има целата моја љубов и поддршка“,  објави на твитер  писателката Наоми Клајн. „Нивната храброст е зачудувачка“.

Демонстрантите “претставува сонот на нов Чиле”, напиша на Твитер  гувернерот Сантијаго Карла Рубилар. „Нашата земја бара повеќе дијалог и мирни маршеви!“ рече Рубилар.