Пишува Пепе Ескобар за Азиа Тајмс.
За Претседателот Ердоган со уверливата победа но и со намалено парламентарно мнозинство на ланските избори сега ќе мора да воспостави коалиција со екстремно десничарската Националистичка Акција – со оглед на нејзиниот силен анти-западниот карактер, единствениот пат што води напред е ЕвроАзиската антеграција.
Очајот на “бранителите на западните вредности” го одсликува фактот дека ЕУ сега е осудена да се соочи со две патриотски автократии на нејзините источни граници: Путинска Русија и Турција на Ердоган.
За политичките лидери на ЕУ, единствената прифатлива наратива е општата неаргументирана и хистерична осуда на “нелибералните демократии” со “автократско владеење, ксенофобија и сузбивање на слободниот говор”. Истата папаалска наратива на ЕУ бирократите сега важи и за силите во Унгарија, Австрија, Србија, Словачка и Чешка и од наскоро во Трампова Америка и Италија.
Овие лидери на ЕУ и институциите што ги поддржуваат – политичките партии, академијата, мејнстрим медиумите – едноставно не можат да разберат како и зошто нивната наратива не резонира и не го одразува она што гласачите навистина го мислат и чувствуваат.
Затоа, наместо себе-преиспитување имаме ирелевантни интелектуалци и жалосна ерозија на возвишената Западна мисија civilisatrice (мисија цивилизирање), инвестирање во филозофски вртлог на историски и библиски референци за да го опишат сопствениот страв.
Тие се преплашени од толку многу Дарт Вадерси – од Путин и Ердоган до Кси и Хамнеи. Наместо да се разбере новиот ремикс на изворна интуитивна мисла на Арнолд Тојнби – Историјата е повторно во движење – тие се уште се тркалаат во калта на “Запад против Остатокот од Светот”.
Тие не можат да го разберат силниот процес на стратешка реконфигурација на Евроазија. И тоа ја вклучува неможноста да разберат зошто Реџеп Тајип Ердоган е толку популарен во Турција.
Султан и Извршен Директор
Добивајќи кредибилитет и легитимитет од големиот одѕив до 85% и победа со 52,5 % додека најблискиот ривал е на далечни 29% од гласовите – со што победи во првиот круг – Ердоган сега е подготвен да ја води Турција преку фасцинантна мешавина на Султан и извршен директор.
Според новиот претседателски аранжман на Турција – нацрт-идејата е на Ердоган – веќе е минато важноста на должноста премиер, работа која Ердоган и сам ја има три пати извршувано пред да биде избран за претседател за прв пат во 2014 година.
Ердоган можеби ќе може да управува со извршната власт и судството, но тоа е далеку од сигурно во сегашниот состав на законодавниот дом. Со 42,5 отсто од гласовите и со 295 места, АКП на Ердоган, за првпат по 16 години, го загуби своето парламентарно мнозинство и сега мора да воспостави коалиција со екстремно десничарската Националистичка акција (МХП).
Некои велат дека ова доведува до сојуз меѓу нетолерантниот политички ислам и фашистичката екстремна десница – и, секако, хардкор националист. Реалноста е малку посуптилна. Со оглед на тоа што МХП е уште повеќе антизападен од АКП, геополитичкиот план што претстои, може да укаже само на еден правец: евроазиска интеграција. На крајот на краиштата, процесот на пристапување кон ЕУ е ќорскак за Турција. За Брисел, порано мнгу фалениот од нивна страна Ердоган сега е “непосакуван, нелиберален, фалсификуван демократ”.
Паралелно, нео-отоманизмот на Ердоган добива проверка на реалноста со неуспехот во Сирија на неговата стратегија и онаа на неговиот поранешнен премиер Давутоглу. Курдската опсесија иако нема да исчезне, особено по успехот на операциите “Еуфрат Шилд” и “Маслиново гранче” против YPG, поддржан од САД – што Ердоган го нарекува продолжување на страшната ПКК. Анкара сега го држи претходно курдскиот Африн, а сега, според договорот меѓу САД и Турција, ЈПГ, исто така, мора да го напушти Манџиб. Дури и откако се откажа од мотото “Асад мора да замине”, Анкара за сите практични цели ќе го задржи своето место во Сирија и се инвестира во мировниот процес во Астана заедно со Русија и Иран.
Поставете го Мостот!
Турската политика беше јо-јо помеѓу централно-десничарската и централната левица, но секогаш марионетки на секуларната војска. Верското право секогаш било сузбивано – бидејќи војската била преплашена од неговата популарност низ Анадолија.
Кога АКП ја започна својата политичка победа во 2002 година, тие беа искрено про-Европа (иако немаше последователен реципроцитет). АКП, исто така, им се додворуваше на Курдите, кои во нивното апсолутно, рурално, мнозинство беа верски конзервативни. Во тоа време АКП и Ердоган дури се здружија и со Ѓуленистите. Но, откако АКП и Ердоган ја зацврстија власта со изборни победи работите се променија.
Пресвртната точка може да беше репресијата на движењето Гези парк во 2013 година и фактот што во 2015 година, прокурдската и левичарската Партија на демократските народи (ХДП) почнаа и одземаат гласови на АКП. Одговорот на Ердоган беше да се создаде стратегија за идентификувањена на Демократската народна партија со ПКК – “терористите”, што е апсурдно.
Партиските лидери на ХДП беа рутински фрлени во затвор. За овие последни избори, водачот на ХДП, Селахатин Демирташ, всушност, водеше кампања од затвор, предупредувајќи: “Она што го поминуваме денес е само најава што значи режимот на еден човек. Актуелниот страшен дел допрва треба да започне “. Дури и со огромен број ограничувања, ХДП успеа да добие значителни 11,7 отсто од гласовите или 67 места.
“Режимот на еден човек”, всушност, беше зацврстен прилично добро пред две години, откако Ѓуленистите во војската завршија со (неуспешниот) воен удар. Ердоган и раководството на АКП се убедени дека Ѓуленистите добиле клучна помош од НАТО. Последователната чистка беше катастрофална – удирајќи десетици илјади луѓе. Никој, било каде, од академијата до новинарството, критикувајќи го Ердоган или тековната валкана војна во источната Анатолија, не е поштеден.
Турскиот историчар Кам Ериман нагласува како Ердоган ја објаснуваше неопходноста од предвремените избори, повикувајќи се на “историските настани во Ирак и Сирија”, кои придонеса да стане најважно “Турција да ја надмине неизвесноста”.
Ериман го карактеризира таканаречениот “Народен сојуз” на АКП со МХП како “Турско-исламска синтеза” на 21-от век, посочувајќи како “базата на АКП е голема и целосно убедена во фактот дека сегашната системска промена е на вистинскиот пат и дека враќањето на исламот во турскиот јавен живот е правилна и одамна задоцнета “. Значи, “нелиберално” или поинаку, факт е дека мнозинството турски гласачи го преферираат Ердоган.
Европскиот сон на Турција завршува, и со добри причини. Односите со НАТО се веќе непостоечки. Нео-отоманизмот е минско поле. Значи ЕвроАзиската интеграција се чини дека е единствен разумен начин да се оди напред.
Односите со Иран се стабилни. Енергетските и воените односи со Русија се веќе огромни. Турција може да инвестира во економска проекција низ Централна Азија. Русија и Кина го привлекуваат вниманието кон Шангајската Организација за Соработка (ШОС). Ердоган, конечно, може да ја позиционира Турција како суштински мост помеѓу новите патишта на патиштата или Иницијативата за појас и патот (БРИ) и Западот.
Тоа е многу подобра работа отколку обид да се приклучиме во клуб кој не сака да биде член. “Илиберална демократија”? На кој му е гајле!